Een vroegere collega van een jonge vrouw was overleden. De jonge vrouw zou, alleen, naar de begrafenis toegaan. Ze vertelde me dat ze nog nooit bij een uitvaart was geweest en dat ze heel nerveus was. Dat had voor een deel met haar verdriet te maken. De overledene had tijdens de puberteit veel voor haar betekend.
Haar nerveusheid had ook te maken met de onbekendheid. Wat werd er van haar verwacht? Kreeg ze de overledene nog te zien? Welke kleding moest ze dragen? Wat als ze in huilen uit zou barsten?
Als uitvaartverzorger houd ik me vooral bezig met de overledene en de naasten. Maar door deze vraag werd ik ook bepaald bij de overige bezoekers van de uitvaart. Dat deze begrafenisbezoekster om meerdere redenen een knoop in haar maag had kon ik me goed voorstellen. Het is ook niet makkelijk om alleen naar een uitvaart te gaan. Je wilt toch steun zoeken bij anderen. Ik kon haar geruststellen door over een paar ‘uitvaartgewoonten’ te vertellen.
Wanneer voor aanvang van de plechtigheid wordt gevraagd of je nog afscheid van de overledene wilt nemen, kun je kiezen of je de overledene nog wil zien. In zeldzame gevallen is de kist gedurende de hele afscheidsplechtigheid geopend.
Wie weet zou ze wel met de andere mensen meehuilen. Nou en, huilen is toch ook een teken van medeleven? En mocht je bang zijn voor te onbeheerst huilen: ga tellen. Stenen, mensen, bloemen… het brengt je weer even terug uit groot verdriet.
En wat is gepaste kleding voor een uitvaart? Nog steeds stellen veel mensen donkere kleding op prijs. Speciaal kleding kopen voor een uitvaart wordt niet meer verwacht. Het kan respectloos lijken als je in hemd en korte broek naar een uitvaart gaat. Maar misschien was diegene wel op een camping en nam hij ondanks de vakantie toch de moeite om naar de uitvaart te gaan. Belangrijk is volgens mij dat je niet door je kleding op wilt vallen. Dat is denk ik het verschil tussen een nette spijkerbroek en een broek met gaten. En om praktische redenen zou ik hoge hakken afraden. Zeker op een begraafplaats heb ik daar menigeen op zien strompelen.
Ongetwijfeld maakt de leeftijd van de overledene ook uit. Donkere kleding is belangrijker bij de uitvaart van een ouder iemand. Maar de laatste tijd vertelt de familie steeds vaker dat zij kleurrijk gekleed zullen gaan, omdat de overledene niet van zwart hield.
En ik? Ga ik dan ook in kleurrijke kleding? Nee, vooral niet omdat ik graag herkend wil worden als de uitvaartverzorger. Maar mijn kleding is niet al te formeel en ik draag zeker geen jacquet zoals in de uitvaartbranche nog veel wordt gedaan.